JAK POMÓC DZIECKU, ABY NIE MIAŁO TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ?
Początek roku szkolnego to trudny czas zarówno dla uczniów, zwłaszcza tych po raz pierwszy przychodzących do nowej szkoły, jak i dla rodziców.
Jak pomóc dziecku, aby rok szkolny był jak najlepiej wykorzystany, a efekty odpowiadały oczekiwaniom?
Przede wszystkim dopilnować, pokierować, w razie kłopotów działać jak najszybciej nie dopuszczając do nawarstwienia się problemów, a także rozmawiać z dzieckiem o szkole: trudnościach, sukcesach, kolegach, oczekiwaniach.
Oto kilka podpowiedzi i przypomnień:
Przekażmy pozytywne nastawienie:
- okazujmy, że edukacja dziecka jest dla nas ważna i zależy nam na dobrych wynikach,
- stwórzmy w domu odpowiednią atmosferę poszanowania nauki: np.poprzez gromadzenie odpowiedniej literatury, którą dziecko może wykorzystać do nauki, itp.
- pobudzajmy zainteresowania (np. wspólnie obejrzyjmy film przyrodniczy, pójdźmy na koncert lub wystawę, poszukajmy ciekawych informacji, itp.),
Współpracujmy ze szkołą – mamy wspólny cel:
- jak najwcześniej poinformujmy wychowawcę klasy o trudnościach dziecka, wspólnie ustalmy formy pomocy,
- systematycznie uczęszczajmy na zebrania klasowe i wykazujmy zainteresowanie problemami dziecka,
- po przyjściu z wywiadówki, powstrzymajmy negatywne emocje. Najlepiej dać sobie czas na wyciszenie, by później podczas rozmowy z dzieckiem przekazać mu pozytywne i negatywne informacje o nim, a gdy pojawią się problemy wspólnie ustalić ich rozwiązanie,
- korzystajmy z pomocy psychologa, pedagoga i innych specjalistów,
- mówmy o swoich oczekiwaniach i potrzebach, zgłaszajmy pomysły usprawnień,
- dzielmy się sprawdzonymi sposobami działania,
- korzystajmy z oferty szkoły: zajęć dodatkowych, pozalekcyjnych, konsultacji,
- w domu rozmawiajmy z dziećmi o szkole: sukcesach i porażkach, trudnościach, zainteresowaniach, kolegach i relacjach w klasie,
- poznajmy nauczycieli i kolegów dziecka.
Zwróćmy szczególną uwagę na:
- odpowiednią ilość wypoczynku, zwłaszcza snu nocnego,
- zbyt długie oglądanie telewizji lub używanie komputera ,tabletu, telefonu (gry, komunikatory),
- odpoczynek w ciągu dnia, zwłaszcza po powrocie ze szkoły (najlepiej w formie czynnej),
- utrzymywanie kontaktu z rówieśnikami,
- ustalenie z dzieckiem w ciągu dnia czasu na naukę oraz czasu wolnego od zajęć,
- prawidłowe odżywianie ( regularne oraz właściwe pod względem jakościowym),
- konsekwentne wdrażanie dziecka do systematyczności i wywiązywania się z nałożonych obowiązków.
Zadbajmy o odpowiednie warunki pracy dziecka:
- stałe miejsce, najlepiej biurko,
- wysokości biurka i krzesła powinny być zharmonizowane, dostosowane do wzrostu dziecka,
- na biurku powinny znajdować się tylko potrzebne rzeczy,
- światło powinno padać od strony lewej lub z przodu,
- należy usunąć wszystko, co rozprasza uwagę dziecka,
- wykonywanie zadań powinno odbywać się stale w tym samym miejscu (najlepiej, jeśli będzie to własny pokój i własne biurko), o tej samej porze,
- przed przystąpieniem do odrabiania lekcji dziecko powinno przygotować sobie potrzebne przybory.
Wspólnie z dzieckiem ustalmy właściwy czas odrabiania lekcji:
- należy ustalić wspólnie z dzieckiem harmonogram nauki w domu,
- uczeń gimnazjum powinien sam planować swoją prace nad lekcjami,
- dziecko nie powinno odrabiać lekcji bezpośrednio po zakończeniu zajęć w szkole, ponieważ jest zmęczone i ma prawo do odpoczynku, ani tuż po obfitym posiłku, późnym wieczorem, po godzinie 20,
- najodpowiedniejszą porą do nauki jest czas miedzy godziną 16-19 oraz rano 8- 11,
- ważne jest przestrzeganie równomiernego rozłożenie pracy dziecka - uczeń gimnazjum powinien uczyć się w domu ok. 2-3 godziny.
Zwróćmy uwagę na sposób odrabiania lekcji:
- naukę należy rozpoczynać od powtórzenia tego, co w danym dniu było w szkole i odrobienia zadań domowych. Dopiero po tym przechodzimy do przygotowania się na następny dzień,
- dzieci pracujące szybko i energicznie, ale łatwo męczące się – powinno zaczynać od przedmiotu najtrudniejszego dla niego, na koniec niech zostawi łatwe,
- dziecko, które ma trudności z zabraniem się do pracy powinno rozpoczynać od przedmiotu, który lubi lub od zadania łatwego, po to, aby nie zniechęciło się od razu do lekcji,
- dziecko mające lepszą pamięć wzrokową powinno uczyć się z podręcznika lub notatek pomocne dla niego będą podkreślenia, linie faliste, główne myśli umieszczone w ramkach itp.,
- dziecko o przewadze pamięci słuchowej zapamiętuje przede wszystkim elementy słuchowe, dużo więcej korzysta z informacji i objaśnień nauczyciela. W domu powinno uczyć się głośno albo słuchać tekstu czytanego przez inną osobę,
- dopilnujmy, aby dziecko miało zawsze odrobioną pracę domową, spakowany plecak, niezbędne przybory do szkoły na następny dzień,
Zadbajmy o:
- wszechstronny rozwój psychofizyczny dziecka ( zainteresowania, pasje, koledzy)
- dobrą, życzliwą, spokojną atmosferę w domu, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, a zwłaszcza poczucia bezpieczeństwa, własnej wartości, bycia ważnym i kochanym,
- prawidłowe stosunki dziecka z rówieśnikami, także nauczycielami,
- adekwatność oczekiwań - wymagania dostosowane do możliwości dziecka,
- systematyczny kontakt ze szkoła, współpracę z nauczycielami i wychowawcą dziecka,
- rozwijanie samodzielności i odpowiedzialności dziecka,
- przekonanie dziecka, że nauka jest ważna i potrzebna,
- żywe i systematyczne zainteresowanie sprawami szkolnymi przez cały czas nauki,
- kształtowanie poczucia, że dziecko zawsze może liczyć na naszą pomoc,
- okazywanie dziecku swojego zainteresowania.
Podejmijmy działania, aby dziecko uniknęło trudności w szkole:
- kontrolujmy postępy edukacyjne oraz uczenie się w domu,
- systematycznie sprawdzajmy zapisy w dzienniku elektronicznym,
- sprawdzajmy, czy dziecko odrobiło lekcje i jest przygotowane na następny dzień (nauczyło się zadanych treści, ma wszystkie niezbędne materiały i pomoce),
- po oddaniu pracy domowej czy kartkówki przez nauczyciela rodzic powinien przeczytać jego ewentualne komentarze oraz sprawdzić prawidłowość wykonanego zadania i jego poprawę,
- kontrolujmy uczęszczanie dziecka na konsultacje i proponowane przez nauczyciela zajęcia dodatkowe mające pomóc dziecku w nauce,
- dopilnujmy terminów poprawy sprawdzianów i negatywnych ocen,
- wdrażajmy dziecko do systematycznej pracy i odrabiania zadań domowych od pierwszego dnia nauki,
- w razie zauważenia trudności pomagajmy dziecku w taki sposób, aby nie czuło własnej nieudolności,
- pomagajmy dziecku w odrabianiu zadań domowych nie wyręczając go, lecz wdrażając do samodzielnej pracy,
- pomóżmy dziecku w zorganizowaniu czasu niezbędnego do wykonania zadania domowego (np. powtórzmy materiał, przećwiczmy pisownię wyrazów),
- dopilnujmy, aby dziecko nie uczyło się na ostatnią chwilę przed sprawdzianem,
- wspólnie z dzieckiem powtarzajmy materiał z lekcji, aby nie dopuścić do nagromadzenia się zaległości, które w konsekwencji mogą doprowadzić do tego, że dziecko nie będzie w stanie sprostać wymaganiom szkolnym,
- dziecko z ,,trudnościami w nauce” powinno wykonywać więcej ćwiczeń utrwalających materiał szkolny,
- jeśli rodzic będzie interesować się tym, co dziecko robiło w szkole, przeglądać na bieżąco zeszyty dziecka, czytać wspólnie notatki z zajęć, chwalić dziecko gdy wykona ćwiczenie poprawnie – wtedy dziecko będzie czuło satysfakcję z własnych osiągnięć i chętniej będzie się uczyło,
- dziecko powinno wiedzieć, że rodzice są po jego stronie i może zawsze na nich liczyć. Ważne jest zapewnienie atmosfery zrozumienia, akceptacji i życzliwości,
- od początku przyzwyczajajmy dziecko do wykonywania zadań domowych o tym samym czasie –bądźmy konsekwentni w przestrzeganiu przyjętej zasady,
- podczas pracy nie rozpraszajmy uwagi dziecka, nie odrywajmy od pracy, nie absorbować pobocznymi tematami,
- stosujmy, gdy zachodzi konieczność, małe przerwy w nauce,
- po wykonaniu każdego zadania, wymagającego od dziecka wysiłku, pochwalmy je, obdarzmy uwagą.
Unikajmy błędów:
- przesadnej ambicji i stawiania zbyt wysokich wymagań,
- ciągłej krytyki efektów pracy dziecka, budujmy adekwatne poczucie wartości dziecka,
- nadmiernej kontroli i wyręczania, które nie pozwalają na samodzielność i rozwijanie odpowiedzialności,
- lekceważenia obowiązków szkolnych dziecka i niedostrzegania jego sukcesów,
- nadmiernego przypominania i popędzania, które rodzą bierny opór,
- karania za niepowodzenia szkolne –problem wymaga wnikliwej analizy i rozwiązania – współpracujmy ze szkołą,
- stosowanie dodatkowej nauki jako kary,
- deprecjonowanie znaczenia w życiu dorosłym wykształcenia i wiedzy,
- krytykowania szkoły i nauczycieli przy dziecku.
Życząc wszystkim owocnego i pełnego sukcesów roku szkolnego zachęcam do zapoznania się z wcześniej zamieszczonymi na stronie Naszej Szkoły tekstami:
– J. Wolniak „Zdrowe żywienie”,
- E. Klebaniuk „Jak się uczyć efektywnie w domu i w szkole?” i „Jak uczyć się szybko i efektywnie – mnemotechniki”
Elżbieta Klebaniuk – psycholog w Gimnazjum 17