Dusza dziecka jest równie złożona jak nasza, pełna podobnych sprzeczności, tragicznie zmagająca się z odwiecznym: pragnę, ale nie mogę, wiem, że należy, ale nie podołam.

Janusz Korczak

Adaptacja uczniów w nowym środowisku szkolnym

Pierwszy miesiąc nauki w nowej szkole jest szczególnie trudny i ważny. Pierwsze wrażenie może zadecydować o nastawieniu ucznia do szkoły i w dużym stopniu przesadzić o sukcesie bądź porażce.

Pójście do nowej szkoły to duża zmiana, wywołująca stres i niepokój. Dużą rolę w przygotowaniu dziecka do nowej szkoły i pokonaniu trudności z adaptacją szkolną mają rodzice. Ważne, by wyrobić w dziecku pozytywne nastawienie do zmiany.

Jeśli rodzic ma obawy, czy dziecko poradzi sobie w nowej szkole, czy będzie bezpieczne, czy zaaklimatyzuje się w klasie i znajdzie przyjaciół, nie powinien okazywać dziecku swojego niepokoju i nie przekazywać negatywnych emocji.

Wręcz odwrotnie, powinien zwracać uwagę na nowe możliwości, okazję do nowych doświadczeń, możliwość rozwoju i poznania nowych, ciekawych osób.

Większość dzieci adaptuje się do nowej sytuacji, dlatego nie należy martwić się na zapas. Za to poświęć dziecku więcej czasu i uwagi, aby zmiana szkoły odbyła się gładko i bezproblemowo.

Zmiana szkoły to moment szczególny, gdyż jednocześnie zbiega się wiele problemów:

zmiana środowiska szkolnego - uczeń czuje się zagubiony w nowym budynku, nie zna rozkładu sal lekcyjnych i innych pomieszczeń, a dookoła widzi wiele nieznanych osób;

 

  • nowy zespół klasowy – przyzwyczajenie się do obcych dotąd osób i obawa przed brakiem akceptacji ze strony koleżanek i kolegów z nowej klasy, obawa przed ośmieszeniem w nowej szkole, problemy ze znalezieniem przyjaciół.

 

  • nowi nauczyciele i wychowawca – inne często wyższe wymagania niż w szkole podstawowej, poznanie obowiązujących reguł i zasad, dostosowanie do innego sposobu prowadzenia zajęć lekcyjnych i oceniania, przyzwyczajenie się do nowego wychowawcy i jego wymagań

  • nowe, często trudniejsze wymagania edukacyjne – duża ilość lekcji, konieczność uczenia się dużej partii materiału na kolejne dni, przyzwyczajanie się do większej samodzielności w zdobywaniu wiedzy niż w szkole podstawowej.

Ponadto:

  • oczekiwania rodziców, by osiągać dobre i bardzo dobre wyniki w nauce

  • chęć samorealizacji i zdobycia odpowiedniej pozycji towarzyskiej i akceptacji

  • przeżywanie pierwszych miłości

  • zmiana postrzegania ludzi i świata – krytyczny stosunek do otoczenia

  • presja rodziców i szkoły do dojrzałego i odpowiedzialnego zachowania

Trudności adaptacyjne mogą mieć charakter dydaktyczny lub wychowawczy:

Trudności dydaktyczne polegają na rozbieżności pomiędzy poziomem opanowania wiadomości i umiejętności a wymaganiami programowymi. gimnazjum to nie szkoła podstawowa – zwiększa się ilość materiału do opanowania, jest więcej lekcji, większy nacisk położony jest na samodzielność ucznia. Liczą się nie tylko możliwości intelektualne, ale również nastawienie, motywacja i umiejętności radzenia sobie ze stresem.

Trudności wychowawcze to rozbieżność między zachowaniami dziecka, a oczekiwaniami społecznymi zgodnymi z uniwersalnym systemem wartości oraz wzorcami zachowań dla danego wieku rozwojowego. Dorośli oczekują, że uczeń gimnazjum będzie opanowany i rozsądny, jego decyzje będą podlegały krytycznej i logicznej ocenie, a zachowaniem będzie kierowało myślenie o przyszłości. Nastolatkom trudno jest sprostać tym wymaganiom, gdyż ich świadomość, wola i krytyczna ocena sytuacji wciąż się rozwijają.

Zdarza się, że dzieci poszukując akceptacji ( a czasem podziwu) ze strony rówieśników, starając się zająć wysoką pozycję w hierarchii klasy uciekają się do sposobów nieakceptowanych przez dorosłych i niezgodnych z zasadami przyjętymi w szkole. Pojawiają się więc i akty agresji (zarówno werbalnej jak i niewerbalnej), i wchodzenie w rolę klasowego śmieszka/ rozrabiaki, i zachowania buntownicze. Zdarza się, że dziecko postrzega nową sytuację jako zbyt trudną i wycofuje się z aktywności, nie nawiązuje relacji z innymi uczniami, opuszcza się w nauce, unika przychodzenia na lekcje – pojawiają się wagary lub odmowa chodzenia do szkoły.





Trudności w przystosowaniu się dziecka związane są z zagrożeniem poczucia bezpieczeństwa. Mogą mu towarzyszyć: lęk, poczucie braku oparcia, niepokój, obawa przed samotnością i odtrąceniem przez rówieśników, poczucie przytłoczenia przez ogrom nowych obowiązków, zagubienie. Pojawia się obawa przed porażką, niemożnością sprostania sytuacji, sprawieniem zawodu rodzicom oraz zagrożenie poczucia własnej wartości. Czasem lepiej nie robić nic, niż starać się i odnieść porażkę – porażka jest pewna ale Ego zostało obronione

( „nie udało mi się nie dlatego, że nie jestem dość mądry ale dlatego, że mam to w nosie”)


MWiększości uczniów po początkowym okresie zagubienia i niepewności udaje się poradzić sobie z nową sytuacją i wytworzyć nową adaptację. Jak pomagać pozostałym?

W pokonaniu trudności w adaptacji do wymagań nowej szkoły (np. gimnazjum) można dziecku pomóc tylko wtedy, gdy:

· będziemy rozumieli jego trudności i starali się je wspólnie rozwiązać,
· nie będziemy stawiali dziecku samych wymagań, będziemy wyrozumiali,
· zainteresujemy się nie tylko faktami, lecz również uczuciami dziecka,
· będziemy chwalili i zachęcali dziecko, a nie tylko wymagali i karali,
· dostrzeżemy jego zalety,
· nad wadami popracujemy razem z nim,
· spróbujemy poznać świat swojego dziecka, poznamy jego kolegów, zainteresowania.

A przede wszystkim wykażemy zainteresowanie nauką dziecka i jego sytuacją w szkole.

Przychodząc do gimnazjum dziecko (i jego rodzice) często ulegają fałszywej ocenie jego dorosłości, dojrzałości i umiejętności podejmowania dalekowzrocznych decyzji. Poczucie (dość charakterystyczne dla wieku ) dorosłości, chęci decydowania o sobie, przekonanie o własnej wszechwiedzy i niedocenianie konsekwencji własnych wyborów, a także chęć zaimponowania rówieśnikom i nastawienie hedonistyczne, mogą prowadzić do spadku motywacji do nauki i chodzenia do szkoły, a co za tym idzie braku sukcesu edukacyjnego. Kontrolujmy więc i sprawdzajmy dając dziecku sygnał, że rodzic czuwa i nauka szkolna jest ważna.

Dzięki takiej postawie wychowawczej staniemy się nie tylko rodzicami, ale także przyjaciółmi i wzorem dla naszych dzieci.

Jak pomóc dziecku w dobrej adaptacji?

 

  • Przed pójściem do nowej szkoły rozmawiajmy z dzieckiem o szkole, przedstawiaj zalety, pozytywnie wypowiadaj się o nauczycielach, wysłuchaj obaw i postarajcie się wspólnie znaleźć rozwiązanie.

  • Dobrze byłoby, aby dziecko zapoznało się wcześniej z nową szkołą – np. podczas Dni Otwartych czy poprzez stronę internetową.

  • Codziennie znajdźmy czas na rozmowę z dzieckiem o tym co się wydarzyło w szkole, czego nowego się nauczyło lub dowiedziało, a także wspólne rozwiązywanie problemów, wspieranie dziecka psychicznie, obserwację zmian w zachowaniu dziecka.

  • Kontrolujmy odrabianie lekcji przez dziecko, sprawdzajmy zeszyty, i przygotowanie na następny dzień.

  • Bądźmy w stałym kontakcie z wychowawczynią dziecka i rodzicami innych uczniów. Informujmy o swoich spostrzeżeniach i obawach.

Łączy nas wspólny cel – dobro dziecka.

W Gimnazjum 17 aby pomóc Naszym uczniom w prawidłowej adaptacji:

  • organizujemy warsztaty integracyjne dla klas pierwszych

  • zapewniamy możliwość konsultacji psychologicznych i pedagogicznych

  • we wrześniu zapraszamy wszystkich uczniów na Dzień Integracji

  • w szkole odbywają się wyjścia klasowe i imprezy klasowe i ogólnoszkolne

  • dbamy o bezpieczeństwo i rozwój każdego ucznia

  • zapewniamy dobrą, życzliwą atmosferę w szkole

  • zachęcamy do aktywności i kreatywności

  • organizujemy liczne zajęcia dodatkowe

  • wspieramy talenty i pasje

  • wprowadzamy nowe i udoskonalamy stosowane metody nauczania i pracy z dziećmi

  • wciąż poszukujemy nowych rozwiązań, kształcimy się i doskonalimy

  • lubimy Naszych uczniów

Zapraszamy do śledzenia na Naszej stronie internetowej w jaki sposób to robimy :)

(zachęcamy też do zaglądania do informacji z lat poprzednich)

Elżbieta Klebaniuk – psycholog w Gimnazjum 17

 
Ta strona używa plików Cookies zgodnie z Polityką Plików Cookies. Mogą Państwo określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w swojej przeglądarce.